Paspoort weigeren of vervallen verklaren

Een paspoort kan alleen vervallen worden verklaard als het in handen is van een bevoegde autoriteit, bijvoorbeeld de burgemeester. Signalerende instanties kunnen ook verzoeken tot opname van iemands personalia in het opsporingsregister, wat de kans op het inhouden van het document vergroot.

Paspoort inhouden en administratief vervallen verklaren

Direct nadat iemand in het Register paspoortsignaleringen (RPS) is opgenomen, kan het uitgegeven paspoort feitelijk worden ingehouden en administratief vervallen worden verklaard. Daarnaast kunnen nieuwe aanvragen van een paspoort worden geweigerd. Daarom is het belangrijk dat bij elke nieuwe aanvraag het RPS wordt gecheckt.

Bevoegd tot inhouden en/of vervallen verklaren

Een paspoort kan alleen vervallen worden verklaard door instanties die ook paspoorten uitgeven. Dit zijn:

burgemeesters;
gouverneurs van Aruba, Curaçao en Sint Maarten;
gezaghebbers van Bonaire, Sint Eustatius en Saba;
de minister van Buitenlandse Zaken.

Voordat een paspoort vervallen kan worden verklaard, moet het eerst feitelijk worden ingehouden. De bovengenoemde instanties zijn bevoegd om dat te doen. Daarnaast zijn bevoegd:

autoriteiten die belast zijn met de grensbewaking;
politie;
ambtenaren belast met toezicht op vreemdelingen.

Procedure vervallen verklaren of weigering

Wanneer het reisdocument is ingehouden, moet dit worden opgestuurd naar de bevoegde autoriteit. Zo kunnen deze het document vervallen verklaren. De bevoegde autoriteit volgt deze procedure:

De burgemeester informeert bij de Rijksdienst voor Identiteitsgegevens (RvIG) of de gronden van de signalering nog bestaan. Bestaan de gronden van de signalering nog, dan deelt de burgemeester de persoon zo snel mogelijk mee, maar uiterlijk binnen 4 weken, dat het voornemen bestaat het paspoort vervallen te verklaren of de afgifte van een nieuw paspoort te weigeren.
De persoon kan binnen 2 weken verzoeken de beslissing aan te houden, zodat hij kan overleggen met de signalerende instantie. En de persoon heeft 8 weken om tot overeenstemming te komen met de signalerende instantie. De signalerende instantie informeert de burgemeester over diens advies.
Wordt er geen overeenstemming bereikt tussen de houder en de signalerende instantie, of maakt de persoon geen gebruik van de overlegmogelijkheid? Dan moet de burgemeester binnen 4 weken het paspoort vervallen verklaren of weigeren een nieuw document te verstrekken. Tenzij de burgemeester vindt dat de persoon onevenredig wordt benadeeld. De burgemeester moet daarbij een eigen afweging maken en deze ook uitleggen.
Heeft de burgemeester het paspoort vervallen verklaard of geweigerd, dan moet hij dit besluit meedelen aan de persoon. Dit besluit valt onder de Algemene wet bestuursrecht. De persoon kan daarom bezwaar of beroep aantekenen bij de gemeente. De burgemeester moet de minister informeren over het genomen besluit via een C6-formulier.

Identiteitskaart niet weigeren of vervallen verklaren

Een Nederlandse identiteitskaart kan niet worden geweigerd of vervallen verklaard. De persoon moet namelijk een legitimatiebewijs hebben om zich daarmee te kunnen identificeren.

Afwijkende procedure bij bedreiging staatsveiligheid

In bepaalde gevallen is het belangrijk een paspoort zo snel mogelijk feitelijk in handen te krijgen. Bijvoorbeeld als er sprake is van bedreiging van de staatsveiligheid (artikel 23 Paspoortwet). De bevoegde autoriteit start dan actief de inhoudingsprocedure van het paspoort. Zo nodig wordt de politie verzocht op zoek te gaan naar het paspoort. Als snelle inhouding belangrijk is, kan de minister van Veiligheid en Justitie de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties verzoeken om de gesignaleerde persoon ook te laten opnemen in het opsporingsregister.