FAQ Wijzigingen Nederlandse identiteitskaart

Hieronder vind je een overzicht van alle wijzigingen aan de Nederlandse identiteitskaart in 2021:

• Inlogfunctie voor DigiD (e-functionaliteit)
• Card Access Number (CAN)

• Twee vingerafdrukken van de kaarthouder in de chip (net als het huidige paspoort)
• Voelbaar geboortejaar verbeterd .

• Burgerservicenummer (BSN) in QR-code op de achterkant (BSN wordt verwijderd uit de machineleesbare strook en chip. Het BSN blijft als leesbare cijfers op de achterkant aanwezig.

• Blauwe EU vlag met gele sterren en de letters NL.

• Nieuw kinegram (echtheidskenmerk)

Download de informatieplaat met alle wijzigingen.

Ja. De huidige identiteitskaarten die nu in omloop zijn, kunnen zonder problemen verder gebruikt worden. Natuurlijk wel uitsluitend tot de uiterste geldigheidsdatum van de kaart.

Op 1 januari 2021 is aan de identiteitskaart een e-functionaliteit en CAN toegevoegd. Per 2 augustus is de nieuwe identiteitskaart geïntroduceerd. De Verordening (EU) 2019/1157 stelt diverse eisen aan de identiteitskaart, die leiden tot een nieuw document. Het meest opvallend zijn de vingerafdrukken en een blauwe EU vlag, met gele sterren en de letters NL. Ook wordt de Kamertoezegging uitgevoerd dat het BSN uit de chip en de machine leesbare strook wordt verplaatst naar een QR-code op de achterkant. Tenslotte grijpen we dit verandermoment aan om een aantal echtheidskenmerken aan te passen.

Eind juni is een grafische weergave van de identiteitskaart beschikbaar gekomen, waarin alle wijzigingen in 2021 zijn opgenomen.

De brochure met echtheidskenmerken Nederlandse identiteitskaart is 2 augustus beschikbaar gekomen. Vanaf dat moment zijn de beelden ook beschikbaar in PRADO.

Ja, deze gaten blijven op dezelfde plek als de oude Nederlandse identiteitskaart.

We stellen fysieke specimen beperkt beschikbaar. Indien jouw organisatie een specimen van de Nederlandse identiteitskaart wil ontvangen, kun je een mail sturen aan de Frontoffice van RvIG, via info@rvig.nl. De Frontoffice beoordeelt het verzoek en maakt zo nodig een afspraak voor het verkrijgen van de specimen. 

De voor RvIG bekende organisaties hebben per mail de digitale kenmerkenbrochure ontvangen. Deze brochure bevat de wijzigingen en belangrijke aandachtspunten van het nieuwe model van de Nederlandse identiteitskaart.

Uitgevende instanties mogen vanaf 2 augustus 2021 de tijd doorberekenen die gemoeid is met het afnemen van vingerafdrukken voor de identiteitskaart. Hiervoor is een tussentijdse verhoging van het maximumtarief doorgevoerd. Het Rijksdeel blijft gelijk. Kijk op de pagina tarieven reisdocumenten 2021 voor de maximumtarieven.

Uitgevende instanties kunnen de tussentijdse verhoging van het maximumtarief per 2 augustus 2021 doorvoeren. Op 13 juli 2021 heeft de Eerste Kamer ingestemd met de wijziging van de Paspoortwet. Hierdoor treedt het Besluit paspoortgelden tijdig in werking. In dit Besluit is de tussentijdse verhoging uitgewerkt.

Nee. Deze tussentijdse verhoging geldt niet voor de vervangende identiteitskaart, omdat deze identiteitskaart geen vingerafdrukken bevat (zie factsheet over artikel 23b Paspoortwet).

Wij hebben ervoor gekozen om een MVA nu generiek te houden. Hiermee worden alleen vingerafdrukken opgenomen. Deze vingerafdrukopnamen worden gekoppeld aan het aanvraagnummer op het foto- en handtekeningformulier. Dit betekent dat een MVA voor zowel paspoort aanvragen als identiteitskaart aanvragen gebruikt kan worden. 

Bij de verwerking in het Aanvraagstation (AS) moet gekozen worden voor respectievelijk de menu optie “Afhandelen mobiele aanvraag paspoort” of “Afhandelen mobiele aanvraag Nederlandse identiteitskaart”. 

Belangrijk: Als je met de MVA op locatie bent, schrijf met een pen achterop de foto-handtekeningkaart of het een aanvraag betreft voor een P (voor paspoort) of een N (voor Nederlandse identiteitskaart). 

Het Aanvraagstation herkent NIET automatisch of het om een paspoort of Nederlandse identiteitskaart aanvraag gaat. Let dus goed op bij het selecteren van de juiste menu optie, alleen dan wordt het juiste document aangevraagd. Is de verkeerde menu optie gekozen? Dan betekent dit een nieuwe aanvraag starten op locatie met de burger. Controleer bij het scannen wat er op locatie op de achterkant van het foto-handtekeningkaartje gezet is (een P of een N). 

Ja, dat geldt als “in persoon” verschijnen voor nieuwe aanvragen. Een MVA kan ingezet worden voor aanvragen op een andere locatie of bij burgers thuis voor zowel een paspoort als voor een identiteitskaart.

De Verordening (EU) 2019/1157 heeft betrekking op de identiteitskaart en stelt de opname van vingerafdrukken in de chip van een identiteitskaart verplicht.

De verordening stelt duidelijke richtlijnen voor het gebruik van de vingerafdrukken uit de identiteitskaart. Ze mogen uitsluitend worden gebruikt om de identiteit van de houder te verifiëren. Daarnaast mogen de vingerafdrukken gebruikt worden om te kijken of het document authentiek is.

De Europese regelgeving bevat geen regeling waarbij rekening wordt gehouden met iemand die weigert vingerafdrukken af te staan.

Als iemand weigert vingerafdrukken af te staan, kan de aanvraag op grond van artikel 39 van de Paspoortuitvoeringsregeling Nederland 2001 niet in behandeling worden genomen. Deze regeling zal nog worden aangepast in verband met de verordening.

In Nederland zijn kinderen onder de 12 jaar uitgezonderd van de verplichting vingerafdrukken af te geven. Daarnaast kunnen mensen een document krijgen met een geldigheidsduur van een jaar als zij tijdelijk niet in staat zijn een vingerafdruk af te geven. Tenslotte kunnen mensen die permanent geen vingerafdruk kunnen afgeven uitgezonderd worden en een document krijgen met de reguliere geldigheidsduur. De Paspoortuitvoeringsregeling Nederland 2001 en de Paspoortuitvoeringsregeling Buitenland 2001 zullen hiertoe nog worden aangepast, zodat de regels die hieromtrent gelden ten aanzien van het paspoort, ook voor de Nederlandse identiteitskaart gaan gelden.

De burger moet terug naar de uitgevende instantie voor controle. Uitgevende instanties kunnen de kaart uitlezen. Lees voor meer informatie werkinstructie melden van vermoeden van mogelijke fraude: Werkinstructie melden van vermoeden van mogelijke fraude | Richtlijn | Rijksdienst voor Identiteitsgegevens (rvig.nl). 

De Europese wetgeving staat enkele uitzonderingsgevallen toe. Namelijk een tijdelijk of een (permanent) fysiek gebrek van de vingerafdrukken. Dat wil zeggen een defect aan handen of vingers die het onmogelijk maakt om vingerafdrukken af te nemen. Bij het verwerken van de aanvraag in het Aanvraagstation (AS) kan in die situatie gekozen worden voor de optie “permanent gebrek”. Bij deze aanvraag wordt het MVA niet gebruikt. Bij de aanvraag van een paspoort gaat dit op dezelfde manier. 

Ja, in het aanvraagstation kunnen de vingerafdrukken uit het document (paspoort en identiteitskaart) gecontroleerd worden met de functionaliteiten “Uitlezen reisdocument” of “Uitlezen document bij uitreiken met verificatie vingerafdrukken”. 

Organisaties moeten hiervoor wettelijk gemachtigd te worden. Tot op heden zijn dit in Nederland alleen de grensautoriteiten. 
 

Als iemand niet naar het gemeentehuis kan komen, maak je een afspraak om bij de aanvrager op locatie de vingerafdrukken op te nemen. Hiervoor gebruik je het mobiele vingerafdrukopname apparaat (MVA). Als het opnemen van de vingerafdrukken niet mogelijk is door een tijdelijk of permanent gebrek, kan het opnemen van de vingerafdrukken achterwege blijven. Dit moet wel vastgesteld worden bij de aanvraag ‘in persoon’. Hiermee vervalt dus de alternatieve verschijningsplicht. Als er sprake is van een tijdelijk gebrek wordt een identiteitskaart afgegeven voor een jaar. Bij een permanent gebrek wordt de identiteitskaart afgegeven voor 5 (jonger dan 18 jaar) of voor 10 jaar. Voor kinderen onder de 12 jaar geldt dat, naast de personen bij wie het nemen van de vingerafdrukken permanent fysiek onmogelijk is, dat die zijn vrijgesteld van de verplichting om vingerafdrukken op te nemen. 

Voor diverse doeleinden kan het zinvol of efficiënt zijn om een kopie van een paspoort of identiteitskaart te maken. Dit is in zichzelf niet verboden. Wel is het verboden voor ongeautoriseerde partijen om het BSN te verwerken. Zodoende is het de wens om het BSN niet langer zichtbaar op de voorkant van documenten te hebben. Het hoeft dan ook niet langer via apps als KopieID weggestreept te worden. Om dit te bereiken zal het BSN, zowel bij het paspoort als de identiteitskaart uit de MRZ en uit de chip gehaald worden en op de achterkant geplaatst worden in een QR-code. Zodoende kunnen mensen nog steeds hun paspoort of identiteitskaart gebruiken als referentie voor het BSN. Ook kunnen daartoe gemachtigde autoriteiten een persoon aan een BSN koppelen.

Het wordt sterk ontraden om een kopie van een identiteitsmiddel te gebruiken voor identiteitsverificatie. Een kopie is, in tegenstelling tot een authentiek document, eenvoudig te manipuleren.

Diverse van deze gemachtigde autoriteiten maken op dit moment gebruik van de MRZ of de chip in het document om het BSN machinaal en zodoende foutloos uit te lezen. Omdat het BSN in beiden niet langer opgenomen, wordt een QR-code als alternatief geboden. Zodoende blijft het mogelijk het BSN machinaal en foutloos te verwerken.

Het BSN is geen geheim nummer. Het BSN zal ook nog steeds in leesbare cijfers op de achterkant van het document te vinden zijn. Dit dient onder andere voor burgers ter referentie. De QR-code dient voor machinale verwerking en is niet versleuteld of anderszins beveiligd.

Vanaf dit najaar kunnen uitgevende instanties de QR-code uitlezen via het Aanvraagstation (AS). Daarnaast is het mogelijk om de QR-code met een smartphone uit te lezen. Sommige telefoons hebben daarvoor een specifieke app nodig.

Het BSN is geen geheim nummer. Het BSN zal ook nog steeds in leesbare cijfers op de achterkant van het document te vinden zijn. De QR-code is makkelijk te scannen door hiervoor bevoegde instanties en wordt dus foutloos overgenomen.  De QR-code is niet versleuteld of anderszins beveiligd. Het BSN kan met elke QR-code scanner uitgelezen worden. 

De mogelijkheid om de QR-code uit te lezen door het aanvraagstation zal pas mogelijk zijn vanaf de eerstvolgende AS release (release 3.4) na 2 augustus. Het uitlezen van het document blijft wel werken, maar het BSN zal dan voor een nieuwe NIK tijdelijk niet getoond worden als resultaat van het uitlezen. Verwachting is dat de release 3.4 in oktober/november zal plaatsvinden.

Het advies is om geen kopie te (laten) maken van de achterkant van de identiteitskaart. Als dit wel gedaan/geëist wordt, en de ontvangende partij mag geen BSN verwerken, dan wordt geadviseerd zowel de QR-code als het nummer zelf zwart te maken. Hiervoor kun je de KopieID-app gebruiken.

Het is mogelijk een kopie van een QR-code uit te lezen. 

Het doel van de QR-code is de mogelijkheid te laten bestaan het BSN automatisch, en dus foutloos, te verwerken. Diverse van deze gemachtigde autoriteiten maken op dit moment gebruik van de machineleesbare strook (MRZ) of de chip in het document om het BSN machinaal en zodoende foutloos uit te lezen. Omdat het BSN in de strook en chip niet langer worden opgenomen, wordt een QR-code als alternatief geboden. Op die manier blijft het mogelijk het BSN machinaal en foutloos te verwerken. Naast de QR-code staat het BSN in leesbare tekst. 

De chip kan alleen uitgelezen worden als de machineleesbare strook gescand wordt of de CAN code op de identiteitskaart wordt ingetikt in een app zoals READID. Het reisdocument/ identiteitskaart moet daarvoor ter beschikking wordt gesteld. De chip van het document kan niet vanaf een afstand uitgelezen worden.  

De burger heeft zelf de regie aan wie het document gegeven wordt om de data van de chip uit te lezen.  De vingerafdruk kan niet worden uitgelezen. Alleen specifieke instanties hebben de mogelijkheid om deze vingerafdrukken te lezen. 

De QR-code kan ook alleen worden uitgelezen als het document ter beschikking wordt gesteld. De burger kan de QR-code uitlezen met een QR-code app op elke smartphone.
 

Een kinegram is een echtheidsbeeldmerk. Dit beeldmerk wijzigt van kleur en vorm als je het document kantelt.

Het geboortejaar wordt in reliëf op de identiteitskaart weergegeven. Dit houdt in dat het geboortejaar voelbaar is.